برنامه سلامت نوزادان
مسؤل برنامه :زینب آجرلویی
سالیانه 130 میلیون کودکمتولد شده و10 میلیون کودک زیر 5 سال فوت مینمایند که حدود 8 میلیون آن مربوط به مرگ قبل از یک سالگی است. همچنین سالیانه 4میلیون مرگ نوزادی و 3.3 میلیون نوزاد still birthاتفاق می افتد که از این تعداد تنها 2% آن مربوط به کشورهای توسعه یافته و98% آن مربوط به کشورهای در حال توسعه می باشد . یک سوم مرگ ها در طی فرآیند زایمان اتفاق می افتد .در بررسی های انجام شده مشاهده گردیده که ریسک مرگ و میر در کشورهای در حال توسعه6 برابر کشورهای توسعه یافته است بطوری که بیشترین میزان مرگ نوزادی مربوط به کشورهای آفریقایی با 49-42 مرگ نوزادی به ازا 1000 تولد زنده ، جنوب و مرکز آسیا با 43 مورد مرگ ، آمریکای لاتین با 15 مورد . مرگ های زودرس نوزادی در perinatal periodاتفاق افتاده و علل مامایی مسبب آن می باشد. حدود 50% از مرگ ها بصورت still birthدر طی زایمان اتفاق می افتد که یک سوم آنها قابل کم کردن می باشد. مرگ های نوزادی طی فرآیند زایمان بطور فشرده و نزدیکی با محل زایمان و مراقبت های درمانی طی زایمان مرتبط می باشد.در کشورهای در حال توسعه تنها 40% از زایمانها در مراکز تسهیلات زایمان اتفاق می افتد.
مرگ های نوزادی و نوزادان still birthبه دلایل زیر اتفاق می افتند:
1)عدم سلامت مادر باردار
2)عدم مراقبت کافی و مناسب طی دوران حاملگی
3)مدیریت نامناسب مشکلات مادر طی دوران حاملگی و زایمان
4)بهداشت نامناسب طی زایمان و ساعات اولیه پس از زایمان
5)کمبود مراقبت جهت نوزاد تازه متولد شده
با اتمام سال 2000 و ورود به هزاره سوم میلادی ، سازمان بهداشت جهانی (WHO) نسبت به تدوین اهداف هزاره سوم ( millenniumDevelopment Goals) اقدام نمودند که از جمله آن کاهش میزان مرگکودکان کمتر از 5 سال به میزان 3/2 و کاهش مرگ و میر مادران باردار به میزان 4/3 در سال 2015 نسبت به سال1990بود و با وتوجه به آن کلیه کشورها برنامه هایی را برای دستیابی به این هدف تدوین نمودند.
برهمین اساس با توجه به بررسی های انجام شده دیده شده که تولد نوزاد نارس در مراکز پائین تر از سطح 3 ،میزان مرگ و میر و معلولیت را تا 24 برابر افزایش می دهد که در 30% موارد در 4 ساعت اول تولد اتفاق می افتد. لذا انتقال به موقع ، احیا و تثبیت اولیه وضع نوزاد و...که در مراکز سطح 3 و در حد ضعیفتری در مراکز سطح 2 صورت می پذیرد ، میتواند از بسیاری از این مرگها و معلولیتها جلوگیری کند. به همین دلایل کشورهای بسیاری منجمله کثیری از ممالک اروپایی ،آمریکا ،ژاپن ،هند و.. با توجه به وضعیت موجود منطقه خود از نظر شرایط بهداشتی ،جمعیتی و پراکندگی جغرافیایی و تواناییهای بیمارستانی برنامه سطح بندی ارائه خدمات مادران و نوزادان را پایه ریزی کردند و معیارها و شرایط ایده آل برای هر کدام از سه سطح را مشخص نمودند. این سیاست گذاری با هدف دستیابی به خدمات درمانی مناسب برای مادر و نوزاد، ایجاد نظام صحیح درثبت اطلاعات ، ایجاد نظام تشخیص و درمان مناسب و به موقع و ارتقاء دانش پرسنل اجرا شد و به نحو چشمگیری مرگ ومیر را کاهش داد. در ایران نیز برنامه ارتقا سلامت پرینیتال تدوین و سیستم سطح بندی خدمات پرینیتال مد نظر قرار گرفت که در حال حاضر مقدمات اجرای مناسب آن فراهم گردیده است.طی بررسی های بعمل آمده میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال در ابتدای برنامه 5 ساله پنجم 20 در هر 1000 تولد زنده بوده که تلاش وزارتخانه متبوع کاهش آن به 15 در پایان برنامه پنجم می باشد. همچنین پیش بینی می گردد تعداد مرگ نوزادان از 12 به 9 در هر 1000 تولد زنده و مرگ مادران از 22 به 16 در هر 100000 تولد زنده کاهش یابد.
شرح وظايف: